Ludwik i Marysia

Śmieję się, że my z Wachmistrzem jako te dwa wilki oznaczające swoje terytorium nie wchodzimy sobie w drogę, ale co rusz się spotykamy. Wachmistrz wpadł na mnie przy Imć Panu Pasku, ja akurat pisałem notę związaną z „Weselem”, a tu w najnowszym wpisie mój terytorialny sąsiad wspomniał nazwisko Rydla.

U Pana Waldemara Kuczyńskiego wspomniałem, że 17.XI. minęła bardzo dokładna i wielka rocznica 2.000 lat od urodzin cesarza Wespazjana, któremu pieniądze nie śmierdzą. W wypadku wesela Rydla rocznica jest mniej okrągła (20.XI.), ale też warta przypomnienia. Starzy moi komentatorzy wiedzą, że jestem zafascynowany weselem i „Weselem”, zarówno Wyspiańskiego, jak i Wajdy, dla „świeżych czytaczy” małe przypomnienie solidnego wpisu w poprzednim blogu na temat sióstr Pareńskich. Większość ludzi interesujących się tematem wesela i wioski Bronowice słyszała o związku Włodzimierza Tetmajera z 16-letnią (wówczas) Anną Marią Mikołajczykówną, to w końcu w domu Włodzimierza odbywało się wesele – i uważa je za pierwsze tego rodzaju zderzenie dwóch światów w Bronowicach. A to jest nieprawda.

To Ludwik de Laveaux, ten bardzo zdolny malarz, hulaka, birbant, był chyba pierwszym malarzem, który zajrzał i na dłuższy czas pozostał w Bronowicach. I pierwszym, który zakochał się w jednej z sióstr Mikołajczykówien, Marysi. Było to w to w roku 1889, miał ukończonych 21 lat, ukończone studia w Krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych i krótki pobyt w Monachium. To właśnie w Bronowicach ten nieprzeciętnie zdolny młody malarz pochłonięty tematyką wiejską stworzył obrazy przedstawiające chłopów bronowickich oraz sceny z życia tej wsi (np. „Chałupa w Bronowicach”, „Do miasta”, portreciki dziewcząt wiejskich, „Praczki”). W tym to roku doszło do zaręczyn Ludwika de Laveaux z Marysią Mikołajczykówną, ale ślub się jednak nie odbył, gdyż de Laveaux wyjechał w 1890 roku do Paryża i tam zmarł na gruźlicę w 1894 roku.

Specjalnie dałem na początku swojego wpisu rysunek Marysi autorstwa Ludwika de Laveaux i zdjęcie Emilii Krakowskiej w roli chłopki, aby ukazać niesłychane podobieństwo obydwu pań – brawo mistrzu Andrzeju. I napisałem „zdjęcie (…) w roli chłopki”, a nie Marysi, gdyż kadr filmowy jest z „Chłopów” Jana Rybkowskiego, a nie z filmu Andrzeja Wajdy, gdyż nie mogłem znaleźć odpowiedniego.

Dla osób, które tylko liznęły tematykę wesela i „Wesela” chcę dodać, że Marysi Ludwik de Laveaux ukazuje się jako widmo, to charakterystyczna sprawa dla literatury romantycznej – upiór zmarłego kochanka jako symbol miłości romantycznej. A na koniec chciałbym dodać, że życiorys Ludwika de Laveaux można określić jako „modelowy” dla tworzonych w literaturze (ale istniejących w rzeczywistości, bo de Laveaux nie był pierwszy ani ostatni) postaci genialnych czy utalentowanych artystów niedocenianych przez filisterskie społeczeństwo, walczących z chorobą i brakiem środków do życia, umierających przy sztalugach. De Laveaux rzeczywiście odszedł w czasie pracy nad swoim ostatnim obrazem pt.„Widok nocny Opery paryskiej”.

I trzeba pamiętać, że wszystkie związki trzech sióstr były związane z wielką miłością, trwającą również po ślubach.